Κατάθλιψη: Τι μήνυμα θέλει να μου στείλει ;

Κατάθλιψη: Τι μήνυμα θέλει να μου δώσει;

Μήπως αισθάνεσαι πως βρίσκεσαι σε ένα σκοτεινό τούνελ, μέσα σε ένα πηγάδι; Μήπως νιώθεις ένα βάρος να σε διαπερνά; Σαν να σε τραβάει κάτι προς τα κάτω, σαν να είσαι δεμένος με αόρατες αλυσίδες, σαν να έχεις μπει σε ένα φαύλο κύκλο απόγνωσης και απελπισίας; Αναρωτιέσαι τι μπορεί να σου συμβαίνει και δεν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου.

Όλες αυτές οι δυνατές εικόνες θα μπορούσαν να αποδώσουν το σημείο που βρίσκεσαι ή που μπορεί να είχες βρεθεί κάποτε. Αυτό το μαύρο θεριό που φαίνεται να έχει περικυκλώσει την ζωή σου δεν είναι τίποτα άλλο από την ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. Νιώθεις το ξέρω εγκλωβισμένος από μια πραγματικότητα από την οποία δεν ξέρεις πως να δραπετεύσεις.

Θλίψη ή κατάθλιψη

Όλοι σε κάποια φάση της ζωής μας έχουμε χαμηλή διάθεση, και μπορεί σε κάποιες φάσεις να νιώθουμε στεναχωρημένοι ή θλιμμένοι γύρω από την ζωή μας. Συνήθως όμως αυτά τα αρνητικά συναισθήματα ξεπερνιούνται και γρήγορα νιώθουμε και πάλι καλά και μπορούμε να επανέλθουμε στο πρόγραμμα και στις δραστηριότητες της ζωή μας. Αν τα αρνητικά συναισθήματα ωστόσο παραμένουν για τουλάχιστον δύο εβδομάδες με ένταση και διάρκεια και αρχίζει να μειώνεται και η κοινωνική, επαγγελματική και διαπροσωπική ζωή μας τότε σημαίνει πως δεν μιλάμε μόνο για ένα απλό συναίσθημα θλίψης και στεναχώριας αλλά για την κατάθλιψη που έχει επισκεφτεί την ζωή μας (Κaplan & Sadock’s, 2007).

Η κατάθλιψη αξίζει να αναφέρουμε πως επηρεάζει το 10% του πληθυσμού, ενώ 1 στα 6 άτομα θα υποφέρει από κατάθλιψη για κάποια περίοδο της ζωής του. Απαντάται συχνότερα σε άτομα 25-44 ετών.

Πως έφτασα στην κατάθλιψη;

Μπορεί να σκέφτεσαι «μα γιατί να συμβεί αυτό σε μένα;», “τι έκανα λάθος;”. H αλήθεια είναι όμως πως η κατάθλιψη μπορεί να σου χτυπήσει την πόρτα εντελώς ξαφνικά. Είναι ωστόσο θα μπορούσαμε να πούμε ένα σύμπτωμα που έρχεται στην επιφάνεια –μια ασθένεια που έχει βαθύτερες προεκτάσεις που θα ήταν χρήσιμο να αναζητήσεις και να ανακαλύψεις. Η κατάθλιψη μοιάζει με τις στοιβάδες ενός κρεμμυδιού, πολλές φορές λοιπόν το πρόβλημα το οποίο θεωρούμε αιτία της κατάθλιψης είναι στην πραγματικότητα μόνον μέρος του προβλήματος και πιθανώς μόνο μια στοιβάδα που σκεπάζει ή κρύβει τις υποβόσκουσες αιτίες.

Aναζητώντας το ΝΟΗΜΑ

Αν και είναι δύσκολο κανεις να δει την κατάθλιψη σαν κάτι χρήσιμο ή θετικό στην ζωή του, μπορεί ωστόσο αυτή να φέρει ένα μύνημα για τι τι πήγε στραβα και τι χρειάζεται κανέις να αλλάξει στο τρόπο που ενεργεί στην ζωή του. Τι σου συνέβη; πως έφτασες σε αυτό τι σημείο; Τι νόημα θα μπορούσες να αποδώσεις σε αυτό ο σύμπτωμα που σου χτυπάει το καμπανάκι; Είναι σαν η ασθένεια αυτή να θέλει να σου μιλήσει και να σου πει πως κάτι δεν είναι εντάξει στην ζωή σου.

ΣΚΕΨΟΥ και ΑΠΑΝΤΗΣΕ αν το πρόβλημά σου αυτό συνδέεται με δυσκολίες που πέρασες ή που περνάς τώρα;

Θυμήσου μήπως έχασες κάποιον δικό σου άνθρωπο και δεν μπόρεσες ποτέ να τον πενθήσεις; Μήπως βρίσκεσαι σε διαδικασία διαζυγίου ή χωρισμού; Μήπως η κατάθλιψη αναδύεται από την ένταση που νιώθεις στην εργασία σου και την αίσθηση πως οι άλλοι δεν αναγνωρίζουν την αξία σου; Μπορεί πάλι να νιώθεις έτσι μιας και φαίνεται να σε κατατρέχει πολύ το παρελθόν ή να συσσωρεύεις θυμό για κάποιο θέμα που δεν μπόρεσες να επιλύσεις. Όπως καταλαβαίνεις υπάρχουν πολλοί εσωτερικοί λόγοι που χρειάζεται να ανακαλύψεις και να εξερευνήσεις για να κατανοήσεις την φύση και την προέλευση αυτής της βασανιστικής θα λέγαμε ασθένειας με όλα τα επιβαρυντικά συμπτώματα που επιφέρει. Όλοι αυτοί οι λόγοι που είναι τελείως διαφορετικοί και προσωπικοί για τον καθένα έχουν σαν επίπτωση να σε κάνουν να νιώθεις λύπη, στεναχώρια, απαξίωση και χαμηλή εμπιστοσύνη στον εαυτό σου και στις ικανότητές σου, κούραση από την ζωή σου, να εκδηλώνεις ευερεθιστότητα, απώλεια ενδιαφέροντος και έλλειψη νοήματος στην ζωή, και πιθανά σκέψεις και ενέργειες αυτοκαταστροφής που είναι από τα κύρια συμπτώματα αυτής της ασθένειας.

Κατάθλιψη και προσωποκεντρική θεραπεία

Η προσωποκεντρική προσέγγιση με κύριο ιδρυτή της τον Carl Rogers, είναι μια προσέγγιση ανθρωποκεντική η οποία εστιάζει στην ποιότητα της θεραπευτικής σχέσης ως καθοριστικό παράγοντα που οδηγεί στην θεραπευτική αλλαγή. Η σχέση θεραπευτή και θεραπευόμενου διακατέχεται από ενσυναίσθηση, άνευ όρων αποδοχή και αυθεντικότητα (Rogers, 1957, 1959). Στην προσωποκεντρική προσέγγιση ο θεραπευτής κοιτά πίσω από το “σύμπτωμα”, πίσω από ταμπέλες και τις διαγνώσεις. Αντιμετωπίζεται κάθε άνθρωπος ως μοναδικός και ως τέτοιο αντιλαμβάνεται και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Ο προσωποκεντρικός θεραπευτής δεν σε βλέπει σαν “μη φυσιολογικό”, ως “αδύναμο ή προβληματικό” αλλά ως έναν άνθρωπο που χρειάζεται φροντίδα και στήριξη (Joseph St. & Worsley R., 2005). Ο θεραπευτής στέκεται όχι σαν ειδικός ή αυθεντία αλλά ως συνοδοιπόρος στο ιδιαίτερο μονοπάτι της εξερέυνησης της ζωής σου. Δεν σου ζητά να αλλάξεις αλλά στέκεται δίπλα σου και αντέχει το πόνο και την δυσκολία σου μέχρι ο ίδιος να αισθανθείς αρκετά ασφαλής και έτοιμος να κάνεις το επόμενο βήμα, χωρίς να σε πιέσει ή να σε ωθήσει να γίνεις κάτι που δεν είσαι ακόμα έτοιμος να υποστηρίξεις. Σε βοηθά να ξεδιπλώσεις το κουβάρι της ζωής σου πέρα από το σύμπτωμα γιατί δεν είσαι μόνο αυτό και σε συντροφεύει στα σκοτεινά και απειλητικά μονοπάτια της ψυχής σου με αντοχή, με σεβασμό και με ασφάλεια. Η κατάθλιψη ως ένα βαθμό είναι μια απολύτως φυσιολογική αντίδραση σε συγκεκριμένα γεγονότα ή καταστάσεις ζωής. Επομένως αυτό που βοηθά είναι η αναγνώριση, η έκφραση, η συνειδητοποιήση των εμπειριών και ενσωμάτωσή τους στην εικόνα του εαυτού σου. Η εργασία του προσωποκεντικού θεραπευτή δεν στηρίζεται σε τεχνικές και παρεμβάσεις που χρησιμοποιούνται σε “καταθλιπτικούς ανθρώπους” αλλά βασίζεται στην ιδιαίτερη και μοναδική σχέση που θα αναπτύξει μαζί σου και θα δώσει έμφαση και χώρο στο δικό σου βίωμα και στο ιδιαίτερο τρόπο που εσύ το ερμηνεύεις και το τοποθετείς μέσα σου και στην ζωής σου. Ο θεραπευτής δεν θα κλείσει και δεν θα σκάψει βιαστικά την πληγή σου αλλά θα προσπαθήσει να την ανακουφίσει μέχρι να επουλωθεί μόνη της. Ο προσωποκεντρικός θεραπευτής εμπιστεύεται βαθιά την ανάγκη σου και το δυναμικό σου που τείνει προς την πρόοδο, την αλλαγή , την αυτοπραγμάτωση ακόμα και στην δύσκολη φάση της κατάθλιψης που έσυ δεν μπορείς να εμπιστευτείς τον ίδιο σου τον εαυτό.

Βιβλιογραφία:

• Rogers, C.R (1959). A theory of therapy, personality, ans interpersonal relationships, as developed in the client-centered framework. Psychology: A study of a science, 3, 184-256
• Rogers,C.R. (1957). The necesary and suffiv=cient conditions of theraputic personality change. Journal of consulting psychology, 21(2), 95-103.
• Schneider, C. K., & Stiles, W. B. (1995). A person-centered view of depression: Women’s experiences. Person-Centered Journal, 2, 67-77.
• Κaplan & Sadock’s. (2007). Εγχειρίδειο Κλινικής Ψυχιατρικής. Ιατρικές Εκδόσεις: Αθήνα
• Joseph St. & Worsley R. (eds) (2005). Psychopathology and the Person-Centered Approach: Building bridges between disciplines. From the book Person-Centered Psychopathology. A positive psychopathology of mental health, UK:PCCS BOOKS
• Sommerbeck, L.(2007). Chapter 8: The complementarity between Client-Centered Therapy and Psychiatry: The theory and the Practice. In R. Worsley & St Joseph (eds), Person-Centered Psychopathology. A Positive Psychologu of Mental Health
• Μαίρη Δέδε, Κλινική Ψυχολόγος BSc, MA, Ψυχοθεραπεύτρια(ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ)
• Πρώτη δημοσίευση πύλη ψυχολογίας: Κατάθλιψη: Τι μήνυμα θέλει να μου δώσει; – Πύλη Ψυχολογίας – Psychology.gr