Η ενεργητική ακρόαση αποτελεί βασικό στοιχείο της αποτελεσματικής επικοινωνίας και έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης από πληθώρα θεωρητικών στον χώρο της Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί κομβικό στοιχείο ευρύτερα στον χώρο της ψυχοθεραπείας.

.

Για πρώτη φορά, ο όρος εισήχθη από τον Carl Rogers. Σύμφωνα με τον Rogers, είναι μία πολυ-επίπεδη δεξιότητα επικοινωνίας που αφορά στην προσπάθεια να ακούσουμε αλλά και να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τόσο τα γεγονότα όσο και τα συναισθήματα του ατόμου που τα εκφράζει σε εμάς. Αποτελεί έναν τρόπο προσέγγισης, άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ιδέες και αντιλήψεις του δέκτη.

.

Σύμφωνα με άλλους θεωρητικούς, αναδεικνύονται τρεις παράμετροι της ενεργητικής ακρόασης, εξίσου σημαντικοί για την αποτελεσματική επικοινωνία (Jahromi et al., 2016):

1. Η στάση του ακροατή

2. Η ικανότητα του για ακρόαση και

3. Ο χώρος και οι ευκαιρίες που ο ακροατής δίνει για συζήτηση.

.

Με τη σειρά τους οι ανωτέρω διαστάσεις, συμπεριλαμβάνουν χαρακτηριστικά, όπως η αποφυγή των διακοπών, η διατήρηση του ενδιαφέροντος για τα όσα επικοινωνεί ο συνομιλητής, η αποφυγή – αναβολή της αξιολόγησης, η οργάνωση της πληροφορίας και η ανατροφοδότηση προς τον συνομιλητή, με έναν τρόπο που αναδεικνύει την ενεργή παρουσία. (Jahromi et al., 2016).

.

Η ενεργητική ακρόαση συνδέεται άρρηκτα και με την ενσυναίσθηση, η ικανότητα με ενεργό τρόπο να κατανοήσουμε την υποκειμενική εμπειρία του συνομιλητή μας, να «δούμε τον κόσμο από την δική του οπτική», χωρίς αυτό βέβαια να προϋποθέτει απώλεια της προσωπικής μας ταυτότητας. Αναφέρεται περισσότερο στην συνειδητή προσπάθεια από πλευράς του δέκτη για την πληρέστερη κατανόηση των σκέψεων και συναισθημάτων του συνομιλητή.

.

Αναμφίβολα τα δύο αυτά στοιχεία, αποτελούν θεμέλιους λίθους στον χώρο της ψυχοθεραπείας, καθώς συμβάλλουν στην κατανόηση του εσωτερικού κόσμου του/της θεραπευόμενου/ης και την καλλιέργεια ενός κλίματος ασφάλειας και εμπιστοσύνης που με τη σειρά τους ενισχύουν την ειλικρινή έκφραση σκέψεων, προβληματισμών και συναισθημάτων, χωρίς την αίσθηση κριτικής από πλευράς του θεραπευτή/τριας.

.

Ακολούθως, η εμπιστοσύνη και ειλικρινής έκφραση των συνειδητών αλλά και ασυνείδητων σκέψεων και συναισθημάτων θα ενισχύσει την αμοιβαία πορεία θεραπευτή/τριας – θεραπευόμενου/ης προς την επίτευξη της ψυχικής αλλαγής.

.

Εύα Φίλου, Ψυχολόγος, ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ

Πηγές:

  1. Jahromi VK, Tbatabaee SS, Abdar ZE, Rajabi M. Active listening: the key to successful
  2. communication in hospital managers. Electron Physician. 2016. 8(3):2123–28
  3. Rogers C. Empathic: An unappreciated way of being. Counseling Psychologist. 1975, 5:2-10.

.