Είναι αλήθεια ότι η ποιότητα των σχέσεων και των ανθρώπινων επαφών που ο καθένας μας έχει, παίζει καθοριστικό ρόλο στην ευτυχία μας αλλά και σε όλους τους παράγοντες από τους οποίους αυτή αποτελείται.
Με λίγα λόγια οι συναναστροφές μας , οι άνθρωποι που επιτρέπουμε να γίνουν οι «σημαντικοί μας άλλοι» επηρεάζουν έμμεσα την υγεία μας, την επαγγελματική μας επιτυχία και ικανοποίηση , την οικογενειακή μας ζωή και συνεπώς την σύνθεση της ευρύτερης έννοιας της ευζωίας και ευτυχίας μας! ( Holt-Lunstad& Smith,2012, Deci& Ryan,2000, Diener, Lucs & Scollon, 2006).
Σημαντικές έρευνες στο πεδίο της ψυχολογίας και των ανθρώπινων σχέσεων έχουν δείξει ότι χωρίς υγιείς και λειτουργικές σχέσεις δεν μπορούμε να απολαύσουμε τη ζωή μας γιατί πολύ απλά η απουσία αυτών ή αντίθετα η επιλογή τοξικών σχέσεων, μας απομακρύνει από τα επιτεύγματα και τις επιτυχίες μας και μας απομονώνει σε μια ουδέτερη και πεζή καθημερινότητα. Μη έχοντας στη ζωή μας Θετικές σχέσεις είναι πολύ εύκολο η καθημερινότητα μας, να μετουσιωθεί σε μια καταθλιπτική ζωή που με την σειρά της θα φέρει συναισθήματα απογοήτευσης και απαισιοδοξίας.
Πώς όμως ξέρω ποιες σχέσεις θεωρούνται λειτουργικές και υγιείς, ή αλλιώς αυτές που ονομάζουμε «Θετικές Σχέσεις»; Ας δούμε τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά τους παρακάτω
Οι Θετικές Σχέσεις:
- Επιτρέπουν στο άτομο να εξελίσσεται, να μεγαλώνει και να ωριμάζει
- Έχουν νόημα για τον ίδιο τον άνθρωπο, ή αλλιώς συμβαδίζουν με τις αξίες και τον σκοπό που έχει ένας άνθρωπος στη ζωή του.
- Αποτελούν στήριξη στις δυσκολίες (The stress buffering hypothesis). Χρειάζεται οι σημαντικοί μας άλλοι να μας προφυλάσσουν από τις αρνητικές συνέπειες του στρες της καθημερινότητας. Η συναισθηματική αυτή στήριξη συνδέεται με τη βίωση θετικών συναισθημάτων όπως η αγάπη, καλοσύνη, συμπόνια, εγγύτητα, ξεγνοιασιά, διασκέδαση, χιούμορ και απόλαυση, συναισθήματα που βιώνονται από κοινού στις Θετικές Σχέσεις, αλλα επίσης και με υψηλούς δείκτες ευ ζην και ικανοποίησης από τη ζωή ( Caron & Liu, 2011)
- Χαρακτηρίζονται από εμπιστοσύνη. Για να ανθίσουμε, να μεγαλώσουμε και να εξελιχθούμε είναι απαραίτητο το συναίσθημα της ασφάλειας! Έτσι οι θετικές σχέσεις χαρακτηρίζονται από εμπιστοσύνη η οποία δεν προκαλεί συναισθήματα ανασφάλειας και αβεβαιότητας ή φόβου στο άτομο.
- Τέλος η χαρακτηρίζονται απο ενσυναίσθηση. Ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα ενός ατόμου να μπορεί να «μπει στα παπούτσια του άλλου», να κατανοήσει πως αισθάνεται και να τον αφουγκραστεί. Είναι το κυριότερο χαρακτηριστικό για μια υγιή επικοινωνία ανάμεσα στις ανθρώπινες σχέσεις και συνδέεται με συναισθήματα αποδοχής και κατανόησης. Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν σχέσεις με Ενσυναίσθηση βιώνουν μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης από τη ζωή και υψηλότερα ποσοστά ευζωίας ( Cacioppo& Patric, 2008, Fredrickson, 2000).
Σημαντικό είναι ότι ακόμα και οι θετικές σχέσεις εμπεριέχουν συγκρούσεις και αρνητικά συναισθήματα , ωστόσο η δυνατότητα επίλυσης αυτών των συγκρούσεων με υγιή και αυθεντικό τρόπο φαίνεται ότι ισχυροποιεί την θετικότητα στη σχέση και τελικά με το πέρασμα του χρόνου αυτή ενδυναμώνεται ( Μερτίκα, 2018).
Συνοψίζοντας αξίζει να αναφέρουμε ότι οι Θετικές Σχέσεις περιλαμβάνουν και μια πρακτική διάσταση και δεν εκφράζουν μόνο μια συναισθηματική κατάσταση. Στην πραγματικότητα λοιπόν επηρεάζουν την καθημερινότητα μας. Όταν διαμορφώνουμε τέτοιου είδους σχέσεις στη ζωή μας, μας βοηθούν να αναπτυχθούμε ως άτομα, να βιώσουμε συναισθηματική στήριξη από τους σημαντικούς μας άλλους κάτι το οποίο θα μας βοηθήσει να διαχειριστούμε τις δυσκολίες της ζωής.
Παραδείση Νάσια,
Ψυχολόγος
Κοινοτικής Ψυχιατρικής Φροντίδας κατ’ οίκον της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ